Decoding Rajasimha

कला चतु

On Sunday, September 29, 2013, I brought my Devanagari transliteration of RajaSimha Pallava's grantham inscription on the wall of the Kailsanatha temple, to Sri Balasubramanian's sanskrit class. The class finished at 2, lunch at 3 and for the next few hours, he tried to fit the inscription to Sanskrit chanda metres, and filled up missing letters with guesses. We got most of it except the last portion which is really damaged. Here is one such verse, with original grantha inscription and Devanagari captions. Incidentally there were a few spelling mistakes in the inscription :-) Here below is the sloka in Roman script.

रयोषितां रहसिरञ्जने मन्मथ स्त्रयीपथनिषेविणां स

ततपालनेवासवः मुनिद्विजसुरद्विषां हृदयदारणे

माधवः सचद्रवि

णसंपदा

सुजनतोषणे वित्तदः ॥ 

कलाचतुरयोषितां  रहसि रञ्जने मन्मथस्त्रयीपथनिषेविणां सततपालने वासवः ।

मुनिद्विजसुरद्विषां हृदयदारणे माधवः स च द्रविणसंपदा सुजनतोषिणे वित्तदः  ||

Addendum, April 21, 2020

kalaa catura yoshitaaM rahasiranchanemanmathas 
trayipathanisheviNaaM satatapaalanevaasavaH |

munidvijasuradvishaaM hRdayadaaraNe maaDhavaH 
sacadraviNasampadaa sujanatoshaNevittadaH ||

Translation

In charming talented maidens in solitude, he is Manmatha

In protecting good-people who follow the path of Vedas, he is Vaasava

In splitting the hearts of enemies of sages, brahmins, Suras, he is Maadhava

In donations to the poor and gladdening good people, he is Vittada

kalaa कला  art

catura चतुर  talented

yoshitaaM योषितां  maidens

rahasi रहसि in-secret (in solitude)

ranchane रञ्जने charm

manmatha मन्मथ Manmatha, the God of Romance

trayi स्त्रयी Vedas

patha पथ path

nisheviNaaM निषेविणां goers

satata सतत good-people

paalane पालने protector

vaasavaH वासवः Indra, the King of the Devas

muni मुनि sage

dvija द्विज twice-born

sura सुर Deva

dvishaaM द्विषां

hRdaya हृदय enemies

daaraNe दारणे split

maaDhavaH माधवः Madhava or Vishnu

sa स He

ca च and

draviNa द्रविण poor

sampadaa संपदा donate

sujana सुजन good-people

toshaNe तोषिणे happiness

vittadaH वित्तदः  Kubera, the Lord of Wealth

கலாசதுரயோஷிதாம்ʼ ரஹஸி ரஞ்ஜனே மன்மத²ஸ்த்ரயீபத²னிஷேவிணாம்ʼ ஸததபாலனே வாஸவ꞉ .
முனித்³விஜஸுரத்³விஷாம்ʼ ஹ்ருʼத³யதா³ரணே மாத⁴வ꞉ ஸ ச த்³ரவிணஸம்பதா³ ஸுஜனதோஷிணே வித்தத³꞉

தமிழாக்கம்

தனிமையில் தையலை மயக்குவதில் மன்மதன்

மறைவழி மரபினரை காப்பதில் வாசவன்

முனிவர் அந்தணர் சுரர்களின் எதிரிகளை வெல்வதில் மாதவன்

எளியோர்க்கு ஈண்டு இன்புருத்தும் வித்ததன்.

கலா - கலை

சதுர - திறமை

யோஷிதாம் –இளம்பெண்கள்

ரஹஸி – ரகசியமாக (தனிமையில்)

ரஞ்ஜனே – மயக்குவித்தல்

மன்மத² - மன்மதன்

த்ரயீ - வேதங்கள்

பத² - பாதை

நிஷேவிணாம் - செல்பவர்

ஸதத - நல்லவர்

பாலனே - காப்பவன்

வாஸவ꞉ - வாசவன் (தேவேந்திரன்)
முனி - முனிவர்

த்³விஜ - அந்தணர்

ஸுர - தேவர்

த்³விஷாம் - எதிரிக

ஹ்ருʼத³ய - இதயம்

தா³ரணே - பிளத்தல்

மாத⁴வ꞉ - மாதவன் (திருமால்)

ஸ - அவன்

ச – (உம் விகுதி

த்³ரவிண - ஏழை

ஸம்பதா³ - கொடை

ஸுஜன - நல்லவர்

தோஷிணே - மகிழ்வித்தல்

வித்தத³꞉ - வித்ததன் (குபேரன்)

My Sanskrit essays